Kayıt Parası Yasal mı?
Eğitim ve Bilim Emekçileri Sendikası (EĞİTİM SEN), kayıt parası konusunu bir kez daha gündeme taşıdı.
Her Bireyin Eşit Haklara Sahip Olması En Temel İnsan Hakkıdır
2024-2025 Eğitim ve Öğretim döneminin başlamasına günler kala, bazı devlet okullarında velilerden talep edilen yüksek kayıt ücretleri, büyük tepkilere yol açmaktadır.
Eğitim Sen yetkilileri, bu konu hakkında şu açıklamaları yaptı: “Türkiye’de 2024-2025 eğitim-öğretim yılına başlarken, bazı devlet okullarında kayıt sırasında yüksek ücret talepleri veliler arasında ciddi bir rahatsızlık yaratmaktadır.
Özellikle anaokulları ve ilkokullarda, kayıt esnasında velilerden kimi zaman çeşitli adlar altında yüksek miktarlarda kayıt ücreti talep edilmektedir.
Oysa devlet okulları, adından da anlaşılacağı üzere, halkın vergileriyle finanse edilen ve ücretsiz eğitim sunması gereken kurumlardır.
Bu okulların velilerden kayıtlarda ek ücret talep etmesi, eğitim hakkını hiçe sayan bir tutumdur.”
Eğitim, toplumun her kesiminden bireylerin eşit fırsatlara sahip olması gereken en temel insan haklarından biridir.
Ancak son yıllarda devlet okullarında bile alınan yüksek kayıt ücretleri, bu hakkın giderek daha erişilmez hâle gelmesine neden olmaktadır.
Türkiye’nin dört bir yanında aileler, çocuklarını devlet okullarına kaydettirmek için fahiş ücretler ödemek zorunda kalmakta ve bu durum, toplumsal eşitsizlikleri daha da derinleştirmektedir.
Maddi İmkanları Sınırlı Ailelerin Çocukları Nitelikli Eğitimden Mahrum Bırakılıyor
Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), her eğitim-öğretim yılı başında kayıt ücretlerinin yasadışı olduğunu belirtse de, uygulamada birçok okulda bu tür taleplerin devam ettiği bilinmektedir.
Bu durum, özellikle ekonomik açıdan zor durumda olan aileler için büyük bir yük oluşturarak, çocukların eğitim hayatını olumsuz yönde etkilemektedir.
Eğitim, herkesin eşit erişime sahip olması gereken kamusal bir hizmettir.
Anayasa’da da belirtildiği üzere, devletin görevi her vatandaşa nitelikli eğitim sunmaktır.
Ancak okul ya da öğretmen tercihi gibi bir kriter üzerinden velilere ek mali yükümlülükler getirilmesi, eğitimde eşitlik ilkesine temelden aykırıdır.
Bu durum, maddi imkânları sınırlı olan ailelerin çocuklarını nitelikli bir eğitimden mahrum bırakırken, eğitimdeki eşitsizliği derinleştirmektedir.
Devlet okullarının amacı, tüm öğrencilere eşit şartlarda eğitim sunmaktır.
Velilerden alınan yüksek kayıt ücretleri, sadece eğitimin özelleşmesine ve paralı hâle gelmesine yol açmakla kalmamakta, aynı zamanda devletin eğitimdeki kamusal rolünü zayıflatan bir etki yaratmaktadır.
Bu uygulama, eğitimi bir hak olarak gören anlayışın yerine, eğitimi bir meta hâline getiren piyasa odaklı eğitim anlayışının sonucudur.
Kayıt Ücreti Adalet ve Eşitlik İlkelerine Aykırıdır
Eğitim Sen’in açıklamasında şu ifadelere yer verildi: “Devlet okullarında velilerin okul ve öğretmen tercihlerine göre yüksek kayıt ücreti talep edilmesi, eğitimdeki adalet ve eşitlik ilkelerine aykırı bir durumdur.
Bu uygulamanın derhâl sonlandırılması, tüm öğrencilerin eşit şartlarda ve ücretsiz olarak nitelikli eğitime erişim hakkının korunması açısından büyük bir önem taşımaktadır.
Eğitimde yaşanan eşitsizliklerin önüne geçmek için piyasacı eğitim anlayışı terk edilmeli ve kamusal eğitim anlayışı benimsenmelidir.”
(BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
