Dünya Yaşlı İstismarı Farkındalık Günü’nde Acil Durumlardaki Yaşlıların Durumu
Dünya Yaşlı İstismarı Farkındalık Günü, yaşlı bireylerin acil durumlar sırasında karşılaştıkları zorluklara dikkat çekmek amacıyla her yıl kutlanmaktadır. Bu yıl da, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), yaşlıların maruz kaldığı istismar ve ihmal konusundaki endişeleri vurgulayan bir açıklama yaptı.
2050’de 2 Milyar Yaşlı İnsan Olacak
Yaşlı bireyler, sıklıkla hareket kabiliyeti kaybı, kronik sağlık sorunları ve sosyal izolasyon gibi durumlarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu faktörler, onların acil durumlarda yardım almalarını, güvenli bir şekilde tahliye edilmelerini veya zamanında tıbbi bakım ve destek hizmetlerine ulaşmalarını engelleyebilmektedir. Acil durumların getirdiği stres ve kaos, bu olumsuz koşulları derinleştirerek yaşlı istismarı riskini artırabilir.
2023 itibarıyla, dünya genelinde 60 yaş ve üzerindeki bireylerin sayısının 2015 yılında 900 milyon iken, 2050 yılında yaklaşık 2 milyara ulaşması beklenmektedir. Bu demografik değişim, yaşlı istismarının da artacağına işaret etmektedir. Bu nedenle, yaşlılara saygı ve bakımın insan hakları çerçevesinde asla ihlal edilmemesi gerektiği vurgusu giderek daha hayati bir önem kazanıyor.
Yaşlılara Yönelik İstismar
Yaşlılara yönelik istismar, bir kişinin yaşlı bir bireye zarar veren ya da sıkıntıya neden olan eylemleri veya bu tür eylemlerin eksikliğini içermektedir. Bu istismar, farklı biçimlerde kendini gösterebilir:
- Fiziksel İstismar: Vücuda zarar veren eylemler.
- Cinsel İstismar: Rıza dışı cinsel eylemler.
- Psikolojik veya Duygusal İstismar: Psikolojik baskı veya duygusal zarar verme.
- Mali veya Maddi İstismar: Yaşlının maddi varlıklarını kötüye kullanma.
- İhmal: Yaşlı bireyin ihtiyaçlarının göz ardı edilmesi.
- Terk: Yaşlının yalnız bırakılması veya desteğin kesilmesi.
COVID-19 pandemisi sırasında, yaşlılara yönelik istismar oranları ciddi şekilde artmıştır. Doğal afetler veya çatışmalar gibi acil durumlar, mevcut kırılganlıkları daha da kötüleştirerek yaşlı bireyleri orantısız bir şekilde etkilemektedir. Bu nedenle, acil durum planlaması ve müdahalesi, yaşlı nüfusun özel ihtiyaçlarına göre şekillendirilmelidir.
Yaşlı İstismarı Dünya Çapında Giderek Büyüyen Bir Sağlık Sorunudur
Yaşlı istismarı, dünya genelinde giderek artan bir sağlık sorunu haline gelmiştir. 2021 yılı itibarıyla, 60 yaş ve üzerindeki her 6 bireyden yaklaşık 1’i toplumsal alanlarda bir tür istismara maruz kalmıştır. Özellikle insani krizlerin bölgesel etkileri nedeniyle Doğu Akdeniz Bölgesi de bu sorunla karşı karşıyadır. Yaşlı istismarının olduğu ortamlar, güven beklentisiyle dolu ilişkilerde ve kurumsal yapılar içinde sıkça görülmektedir. Huzurevleri ve uzun süreli bakım tesisleri, yaşlı istismarının yaygın olarak gerçekleştiği yerlerdir.
2021 verilerine göre, bu tür tesislerin her 3 çalışanından 2’sinin yaşlılara istismarda bulunduğu bildirilmiştir. Bu istismar eylemleri, yaşlı bireylerde ciddi fiziksel yaralanmalara ve uzun vadeli psikolojik etkilere yol açabilmektedir. Bu yılki Dünya Yaşlı İstismarı Farkındalık Günü kampanyası, kriz zamanlarında yaşlıları istismardan korumanın acil bir gereklilik olduğunu vurgulamaktadır.
Hükümetlere ve Topluma Çağrı
Kampanya, hükümetlere acil durumlarda yaşlılar için daha kapsayıcı ve koruyucu bir ortam yaratmaları için çağrıda bulunmaktadır. Ayrıca, kriz durumlarında yaşlı bireylerin göz ardı edilmemesi adına kapsayıcı politikaların geliştirilmesi teşvik edilmektedir. Politika yapıcılar, uluslararası bağışçılar, kuruluşlar ve topluluklar, acil durumlara hazırlık ve müdahale stratejilerini oluştururken yaşlıların güvenliği ve refahına öncelik vermelidir.
Bir diğer odak noktası ise acil müdahale görevlileri, bakıcılar ve toplum üyeleri için, yaşlı bireylerin onurlarını güvence altına alacak şekilde nasıl desteklenebilecekleri konusunda eğitim ve yetiştirme faaliyetleridir. 2024 Dünya Yaşlı İstismarı Farkındalık Günü’nde, kriz zamanları da dahil olmak üzere her daim yaşlıların haklarına saygı duyma ve bunları koruma kararlılığımızı yeniden vurgulayalım.
