Gastroenterit Vakaları ve Korunma Yöntemleri
Gastroenterit vakaları son zamanlarda hızla artış göstermekte. Uzmanlar, bu hastalıktan korunma yöntemleri ve tedavi seçenekleri hakkında önemli bilgiler sunuyor. Halk arasında “mide ve bağırsak üşütmesi” olarak bilinen gastroenterit, genellikle ateş, bulantı ve kusma ile birlikte dışkı kıvamında yumuşama, cıvıklaşma veya dışkı miktarında artış yani ishal ile karakterizedir. Bu durum, virüs, bakteri veya parazitlerden kaynaklanabilir ve her yaş grubundan insanı etkileyebilir, ancak özellikle çocuklarda daha sık gözlemlenmektedir.
Çocuklarda dışkılama miktarı, yetişkinlerden önemli ölçüde farklıdır. Örneğin, anne sütü alan bebeklerde günlük dışkılama sıklığı 3-7 kez arasında değişirken, ek gıda döneminde bu rakam genellikle azalır. Ancak, ishal ve onun komplikasyonları, gelişmekte olan ülkelerde 5 yaş altı çocuk ölümlerinin hâlâ %20’sini oluşturmaktadır. Uzman Dr. Fatih Ay, çocuklarda görülen gastroenterit hakkında şu bilgileri paylaşıyor:
Ortak Kullanım Alanlarına Dikkat!
Çocuklarda gastroenteritin en yaygın nedenleri genellikle virüslerdir. Bunun yanı sıra bakteriyel enfeksiyonlar, parazitler ve besin zehirlenmeleri de ishale yol açabilmektedir. Özellikle ilkbahar ve yaz aylarında bu hastalık salgınlar halinde görülebilir. En sık görülen etkenler arasında rotavirüs, adenovirüs ve norovirüs yer almaktadır. Kirli yiyecek veya su tüketimi, ortak kullanım alanları (tuvaletler, banyolar, mutfaklar, musluk başlıkları, havlular) başlıca risk faktörleri arasında bulunmaktadır.
Çocuklarda Gastroenterit Belirtileri
Rotavirüs gastroenteriti, çocuklarda gastroenterite en fazla neden olan viral etkenlerden biridir. Genellikle ateş, bulantı, kusma ve 5-7 gün sürebilen sulu ishal ile kendini gösterir. Yaz aylarında ve 6-24 aylık çocuklarda daha sık görülmektedir. Bebeklik dönemindeki aşılama, rotavirüs enfeksiyonunun daha sonra şiddetini azaltarak sıvı kaybı nedeniyle hastaneye yatış gereksinimini en aza indirmektedir.
- Sulu veya cıvık dışkılama
- Mide bulantısı ve kusma
- Kramp şeklinde karın ağrısı, küçük çocuklarda huzursuzluk
- Ateş
- İştah azalması
- Halsizlik
- Ağız kuruluğu
Belirtiler Geçmezse Hemen Uzmana Başvurulmalı
Gastroenterit çoğu zaman 1-2 günde kendi kendine geçebilir, ancak ishal ve kusma birkaç günden uzun sürüyorsa, 39°C’den yüksek ateş söz konusuysa, dışkıda kan görülüyorsa ve çocuğunuzda sıvı kaybı belirtileri varsa mutlaka bir doktora danışmalısınız. Huzursuzluk, halsizlik, ağız kuruluğu, ağlama sırasında gözyaşının olmaması, idrarda koyulaşma, idrar miktarında azalma veya hiç idrar çıkmaması ve bebeklerde kafa kemiklerinin ortasındaki yumuşak bölgede çökme gibi belirtiler, sıvı kaybının yaşandığını gösterir ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir.
Hastalığa Yakalanmadan Önlem Alın
Çocuklarda gastroenterit tedavisinde en önemli şey bol su tüketimidir. Süt ürünleri, lif içeren, yağlı ve baharatlı yiyeceklerden kaçınılması önerilmektedir. Viral gastroenteritler için etkili bir ilaç tedavisi bulunmamaktadır, bu nedenle korunma yöntemleri en etkili tedavi şeklini oluşturur. Kirli suların ve yiyeceklerin tüketiminden kaçınılmalı, tüm meyve ve sebzeler tüketilmeden önce iyice yıkanmalı, ortak kullanım alanlarının temizliğine özen gösterilmelidir. Ayrıca, ılık su ve sabun ile en az 20 saniye boyunca el yıkanması ve rotavirüse karşı aşılama da önemli önlemler arasında yer almaktadır. Yüksek ateş, kanlı ishal veya enfeksiyon belirtilerinde artış olması durumunda, doktorunuzun önerdiği antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır.
(BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
