Obstetrik Fistül: Küresel Bir Sağlık Sorunu
Dünya genelinde her yıl yaklaşık 100.000 yeni obstetrik fistül vakası ortaya çıkmaktadır. Bu durum, yıkıcı sonuçlara yol açabilen ancak büyük ölçüde önlenebilir bir sağlık sorunudur. Yapılan tahminlere göre, dünya genelinde 2 milyondan fazla kız ve kadın, tedavi edilmemiş fistüllerle yaşamaktadır. Özellikle DSÖ Doğu Akdeniz Bölgesi’nde, birçok ülke bu ciddi doğum yaralanmasıyla mücadele eden kız ve kadınlara ev sahipliği yapmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü, obstetrik fistülle ilgili bir bilgilendirme bülteni yayınlayarak bu sorunun ciddiyetine dikkat çekti. Bülteninde, “Dünya genelindeki tüm anne ölümlerinin %6’sını oluşturan obstetrik fistül, doğum kanalı ile mesane veya rektum arasında doğumun engellenmesi nedeniyle oluşan bir deliktir. Bu yaralanma, sürekli idrar veya dışkı kaçırmaya yol açar ve bu durum sosyal damgalanma, dışlanma, cilt enfeksiyonları ve böbrek bozuklukları gibi birçok eşlik eden hastalığı tetikleyebilir.” ifadelerine yer verilmektedir.
Obstetrik fistül, genellikle “gizli” bir sorun olarak kalmakta; en dışlanmış kesimlerden biri olan yoksul, genç ve çoğu zaman okuma yazma bilmeyen kızlar ve kadınlar üzerinde olumsuz etkiler yaratmaktadır. Fistülün önlenmesi ve yönetilmesi için erişilebilir ebelik ve doğum bakımı şarttır; ayrıca fistül tedavisinin uygun fiyatlı ve erişilebilir olması da bir o kadar önemlidir. En yoksul bölgeler de dahil olmak üzere, kızlar ve kadınlar için sağlam bir sosyal güvenlik ağı oluşturulması da gerekmektedir.
- Obstetrik fistülün ortaya çıkmasının nedenleri:
- Yetersiz sağlık hizmetleri
- Aile planlaması eksikliği
- Nitelikli doğum bakımı yetersizliği
- Erken yaşta hamilelik ve doğum
- Sağlık tesislerine erişim eksikliği
- Annenin yetersiz beslenmesi
- Katkıda bulunan faktörler:
- Yoksulluk
- Cahillik
Son on yılda obstetrik fistül, uluslararası alanda artan bir ilgiyle karşılanmaya başlamıştır. Birleşmiş Milletler, 23 Mayıs 2013 tarihinde ilk Uluslararası Obstetrik Fistülü Bitirme Günü’nü kutlamıştır. Kaliteli doğum öncesi bakıma erişim, obstetrik fistülü önlemenin temel bir hakkıdır ve bu, kızların ve kadınların sağlığının yanı sıra refahlarının da iyileştirilmesine katkıda bulunacaktır. Bu durum, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri arasında önemli bir yer tutmaktadır.
Ancak, obstetrik fistül vakalarını büyük ölçüde azaltmak, mevcut vakaları tedavi etmek ve daha fazla kız çocuğu ile kadını bu haksız ve onursuz acılardan kurtarmak için hem küresel hem de bölgesel düzeyde daha büyük bir ivmeye ihtiyaç bulunmaktadır. Uluslararası Obstetrik Fistülü Bitirme Günü 2024 yılında, hiçbir kız veya kadının bu önlenebilir ve tedavi edilebilir durumla yüzleşmemesi için tüm çabaların fistülün sona erdirilmesine yönelik olması gerekmektedir.
