Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Gizem Güvener, okul öncesi sağlık kontrollerinin önemini vurguluyor. Başarılı bir birey olmanın temel şartlarından birinin sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek olduğunu belirten Dr. Güvener, “Okul öncesi check-up, çocuğun gerçekten sağlıklı olup olmadığını belirlemek ve muhtemel hastalıklar ile riskleri tespit ederek önlem almak açısından son derece kritiktir.” diyor.
Okul Öncesi Check-Up Nedir?
Okul öncesi check-up, temelde çocuğun rutin fiziksel muayenesini kapsar. Aslında bu, her yıl yapılması gereken muayenenin bir benzeridir. Ancak burada, çocuğun sosyal gelişim düzeyinin de mutlaka değerlendirilmesi gerekir. Aynı zamanda belli başlı beden fonksiyonları, yani görme ve duymanın düzgün olup olmadığı da kontrol edilmelidir. Ayrıca, bulaşıcı hastalıklara karşı bağışıklığın sağlandığından emin olmak için aşılarının tam olup olmadığı da gözden geçirilmelidir.
Okul Öncesi Check-Up Ne Zaman Yapılmalıdır?
Eğitim öğretim hayatı çocuklarda genellikle 6 yaşında başlar; ancak bu süreçten önce yaş gruplarına göre kreş eğitimi de önemli bir yer tutar. Bu anlamda, sosyal ilişkilerin geliştirilmesi ve kişisel yeteneklerin ilerletilmesine yönelik aktivitelerin olması ön plandadır. İlkokul dönemiyle birlikte öğretim ağırlığı artarken, okul öncesi yapılan kontroller, çocuğun muhtemel sağlık problemlerinin tespit edilmesi ve sorunlar başlamadan önce önlem alınması açısından büyük bir önem taşır.
Check-Up Programı Neler İçeriyor?
Check-up muayenesi, ayrıntılı bir fizik muayene ile başlar. Aşağıdaki unsurlar bu programda yer alır:
- Boy ölçümü ve kilonun değerlendirilmesi.
- Vücut kitle indeksi ile beslenme sorunlarının tespit edilmesi.
- Büyüme eğrileri yardımıyla çocuğun gelişim düzeyinin değerlendirilmesi.
- Kan tetkikleri: kan sayımı, vitamin değerleri, tiroid, karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri.
- İdrar tetkiki.
- Tansiyon ölçümü ve belli yaş gruplarında kolesterol taraması.
- Göz sağlığı muayenesi.
- Kulak muayenesi ile işitme yetisinin kontrolü.
Ayrıca, çocuğun okulda yiyeceği bazı öğünler nedeniyle yeme alışkanlıkları da gözden geçirilmelidir. Yanlış yeme alışkanlıkları tespit edildiğinde aileler uyarılmalı ve çocuğa bu konuda rehberlik edilmelidir.
Bu Dönemde Çocukların Doğru Beslenmeleri İçin Neler Söyleyebilirsiniz?
Bir çocuğun sağlıklı bir şekilde büyümesi için genellikle üç ana öğün ve iki veya üç ara öğün yeterlidir. Ana öğünlerde protein, karbonhidrat ve yağ dengesinin sağlanması, dengeli ve çeşitli gıdaların seçilmesi büyük önem taşır. Ara öğünlerin ise kan şekerini dengeleyici nitelikte olması gerekmektedir. Çocukların porsiyonlarında zorlamaya gidilmemesi, ne yemesi gerektiğine ailenin, ne kadar yemesi gerektiğine ise çocuğun karar vermesi gerektiği unutulmamalıdır. Ayrıca, yemek seçimi yapan çocukların sağlıklı besinler yerine atıştırmalıklara yönelmemesi önemlidir.
En Önemli Noktalardan Biri de Aşılama Programları
Hem Sağlık Bakanlığı’nın hem de Dünya Sağlık Örgütü’nün önerilerine uygun olarak, rutin ve özel aşılama programları uygulanmaktadır. Zaman zaman oluşabilecek olası salgınlara karşı ek aşı programları da devreye girebilir. Örneğin, kızamık aşısının ek doz olarak uygulanmaya başlaması buna bir örnek teşkil eder. Özel aşı programı kapsamındaki aşılar ise rotavirüs, özel menenjit aşıları ve hem kız hem de erkek çocuklara uygulanan HPV (human papilloma virüs) aşısını içerir. Grip aşısı da özellikle risk grubundaki çocuklara önerilmektedir.
(BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
