Kas Yapayım Derken Sağlığınızdan Olmayın!
Son yıllarda özellikle gençler arasında popülaritesi artan protein tozları, kas geliştirmek amacıyla sıkça tercih ediliyor. Ancak bu ürünlerin sağlık üzerinde beklenmedik riskler taşıdığı konusunda uyarılarda bulunan Tıbbi Biyokimya Uzmanı Prof. Dr. Nilgün Tekkeşin, “Protein tozu bir diyet takviyesidir ve uzun vadeli etkileri hakkında henüz kesin bir bilgiye sahip değiliz.” dedi.
Prof. Tekkeşin, protein tozlarındaki potansiyel toksinler üzerine yapılan bir araştırmaya da dikkat çekerek, “Araştırmacılar 134 ürünü 130 farklı toksin açısından inceleyerek birçok protein tozunun ağır metaller (kurşun, arsenik, kadmiyum ve cıva), bisfenol-A (BPA), pestisitler ve kanser ile diğer sağlık sorunlarıyla ilişkili kirleticiler içerdiğini tespit etti.” ifadelerini kullandı.
Protein Tozları ve İçerdikleri Riskler
Protein tozları ilave şeker ve yapay tatlandırıcılar içerebilir
Prof. Dr. Tekkeşin, protein tozlarının genellikle bitkisel kaynaklardan (soya, bezelye, pirinç, patates, kenevir), yumurtadan veya sütten (kazein veya peynir altı suyu proteini) elde edilen toz protein formları olduğunu belirtti. “Bu ürünler, ilave şekerler, yapay tatlandırıcılar, koyulaştırıcılar, vitaminler ve mineraller gibi çeşitli bileşenler içerebilir. Protein miktarı genellikle 10 ila 30 gram arasında değişiklik gösterir. Kas inşasına yönelik takviyeler genellikle daha yüksek protein içeriğine sahipken, kilo kaybı amacıyla üretilenler daha az protein içermektedir.” şeklinde konuştu.
Protein tozlarının uzun vadeli etkileri bilinmiyor
Protein tozu kullanmanın birçok risk barındırdığını ifade eden Tekkeşin, “Protein tozu bir diyet takviyesidir ve ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), ürünlerin güvenliğini ve etiketlenmesini üreticilere bırakmaktadır. Yani, bir protein tozunun gerçekten iddia edildiği gibi olup olmadığını bilmek mümkün değil. Uzun vadeli etkileri hakkında ise yeterli bilgi bulunmamaktadır.” dedi.
Mide-bağırsak rahatsızlıklarına yol açabilir
Protein tozlarının sindirim sorunlarına neden olabileceğini vurgulayan Prof. Dr. Tekkeşin, “Süt alerjisi olan veya laktozu sindirmekte zorluk çeken bireyler, süt bazlı protein tozları kullandıklarında mide-bağırsak rahatsızlıkları yaşayabilirler.” uyarısında bulundu. Ayrıca bu ürünlerin eklenmiş şeker ve kalori açısından yüksek olabileceğini de belirtti: “Bazı protein tozlarında az miktarda, bazılarında ise ölçek başına 23 grama kadar fazla eklenmiş şeker bulunmaktadır. Hatta bazı protein tozları, bir bardak sütü 1.200 kaloriye kadar çıkartan yüksek kalorili içeceklere dönüştürebilmektedir. Bu durum, kilo alımına ve kan şekerinde sağlıksız bir artışa yol açabilir.”
Birçok protein tozunda ağır metaller tespit edildi
Prof. Dr. Tekkeşin, protein tozlarındaki toksinler üzerine yapılan araştırmaların sonuçlarına değinerek, “Araştırmalar, birçok protein tozunun ağır metaller (kurşun, arsenik, kadmiyum ve cıva), bisfenol-A (BPA), pestisitler ve diğer sağlık sorunlarıyla ilişkili kirleticiler içerdiğini ortaya koymuştur. Bazı toksinler önemli miktarlarda bulunurken, örneğin bir protein tozu, izin verilen BPA sınırının 25 katını içermektedir.” şeklinde konuştu.
Doğru Kullanım ve Alternatifler
Belirli durumlarda tıbbi gözetim altında kimyasal içermeyen protein tozları faydalı olabilir
Prof. Dr. Tekkeşin, belirli durumlarda, tıbbi gözetim altında kimyasal içermeyen protein tozlarının faydalı olabileceğini ifade ederek, “Kanser tedavisi, yaşlılığa bağlı yeme güçlüğü, cerrahi kesiler veya iyileşmeyen basınç yaraları gibi ciddi sağlık sorunlarında bu ürünlerin kullanımı düşünülebilir. Ancak, bu tür durumlar dışında doğal kaynaklardan protein almak her zaman daha sağlıklıdır.” dedi.
Doğal protein kaynakları arasında; kuruyemişler, tohumlar, az yağlı süt ürünleri (yoğurt, süt, peynir), baklagiller (fasulye, mercimek), balık, kümes hayvanları, yumurta ve yağsız et bulunmaktadır. Bu gıdalar, protein ihtiyaçlarınızı karşılamak için yeterlidir ve protein tozu kullanmanıza gerek kalmadan sağlıklı bir protein alımı sağlayabilir.
Özetle, dikkatli olunmalı
Proteinin kasların ve kemiklerin güçlenmesi ile birçok vücut fonksiyonunun sürdürülmesi için gerekli olduğunu belirten Prof. Dr. Tekkeşin, “Bununla birlikte, birçok yaşlı birey iştahsızlık nedeniyle yeterli protein alamayabilir. Ancak, dikkatli olunmalıdır; çikolatalı veya vanilyalı bir protein tozu, sağlık açısından çeşitli riskler barındırabilir. Bu nedenle, yalnızca belirli durumlarda ve tıbbi gözetim altında protein tozu kullanımını öneriyorum.” diyerek sözlerini tamamladı.
