Türk Toraks Derneği’nden Çarpıcı Açıklamalar
Türk Toraks Derneği Çevre Sorunları ve Akciğer Sağlığı Çalışma Grubu, son yıllarda gerçekleştirilen araştırmaların, yeni ortaya çıkan enfeksiyon hastalıklarının temel nedenlerinin yanlış arazi kullanımı, iklim değişikliği ve insan demografisi gibi faktörler olduğuna dikkat çektiğini vurguladı. İnsan sağlığının “Tek sağlık” kavramı çerçevesinde ele alınması gerektiğini ifade eden Türk Toraks Derneği Çevre Sorunları ve Akciğer Sağlığı Çalışma Grubu Yürütme Kurulu Üyesi Dr. Damla Karadeniz, ekosistemin bir bütün olduğuna ve sadece insanlardan oluşmadığına dikkat çekerek, hayvanların ve doğanın sağlığın önemli bir parçası olduğunu belirtti. Dr. Karadeniz, “Sokak hayvanlarının ölüm fermanı niteliğindeki ve TBMM’de kabul edilen kanun teklifinin, tek sağlık bakış açısıyla yeniden değerlendirilmesini talep ediyoruz.” dedi.
Tüm Canlılar Etkileşim Halinde
Sokak hayvanlarıyla ilgili düzenlemeleri içeren ‘Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin 5 maddesi, 29.7.2024 tarihinde TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. İnsan sağlığının yalnızca bireysel bir mesele değil, tüm ekosistemle birlikte değerlendirilmesi gerektiğini belirten Türk Toraks Derneği Merkez Yönetim Kurulu Genel Sekreteri Doç. Dr. İpek Candemir, “Dünya, insan türünün doğa ve diğer canlılarla birlikte yaşadığı en büyük ekosistemdir. Bu sistem içerisindeki her bir öğe, diğer öğelerle karşılıklı bir fayda ilişkisi içerisinde olup, bu sistemi ayakta tutmaktadırlar. Sistemin tek bir öğesinin zarar görmesi ya da yok olması, uzun vadede o ekosistemdeki diğer öğelerin de zarar görmesine ve yok olmasına sebep olacaktır.” dedi.
Dr. Candemir ayrıca, “Sanayi devriminden sonra büyük ölçüde insan kaynaklı nedenlerle ortaya çıkan iklim krizi ve çevresel bozulmalar, insanların dünyadaki sürdürülebilir yaşam koşullarını tehdit etmektedir. İklim değişikliği, insan ve hayvan göçlerine, aşırı hava olaylarının sayısında ve sıklığında artışa, vektör ve su kaynaklı bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkmasına ve yayılmasına, alerjenlerin, hava, su ve gıda kirliliğinin artmasına yol açmaktadır.” dedi. “Tek sağlık; insanların, hayvanların ve çevrenin optimal sağlığını sağlamak için farklı disiplinlerin bir arada çalışarak dünya sağlığını korumasıdır. Bu yaklaşım, insan sağlığı, hayvan sağlığı ve çevre sağlığı arasındaki yakın ilişkileri kabul eder. Bu ilişkiler bir bütündür ve birinin diğerine üstünlüğü gibi bir hiyerarşi oluşturmaz.” şeklinde konuştu.
Enfeksiyon Hastalıklarının Birincil Nedenleri
Türk Toraks Derneği Çevre Sorunları ve Akciğer Sağlığı Çalışma Grubu Yürütme Kurulu Üyesi Dr. Damla Karadeniz, doğanın gerçek sahibinin yalnızca insan olmadığını ve bu konunun önemine vurgu yaptı. “Yapılan çalışmalarda, yeni görülen enfeksiyon hastalıklarının birincil nedenleri arasında yanlış arazi kullanımı, tarım ve endüstri uygulamaları, uluslararası ulaşım ve ticaret, medikal endüstri değişimi, savaş ve kıtlık, iklim değişikliği ve hava koşulları ile insan demografisi ve davranışları yer almaktadır. Yakın zamanda yaşadığımız COVID-19 pandemisi, sağlık tehditlerine tek sağlık bakış açısıyla yaklaşmanın gerekliliğini bir kez daha ortaya koymuştur.” dedi.
Dr. Karadeniz, “Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde gündeme gelen Hayvanları Koruma Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair tartışmalı kanun teklifi kabul edilirken, gerekçe olarak ‘önce insan’ kavramı gösterilmiştir. Ancak bu kavram, aslında kendi içinde önemli çelişkileri barındırmaktadır. İnsan sağlığını korumak, bütüncül ve bilimsel bir bakış açısıyla ele alınmalıdır.” diye ekledi. Tek sağlık yaklaşımının Türkiye’de uygulanmasındaki başlıca sorunlar arasında, yasal bir çerçevenin eksikliği, farklı devlet ve özel kurumlar arasında zayıf koordinasyon, hayvan hastalıklarının uygun şekilde izlenememesi, sektörler arası zayıf veri paylaşım mekanizması ve sınırlı bütçe sorunları bulunmaktadır.
Tüm Canlılarla Ortam Yaşamını Savunuyoruz
Dr. Karadeniz, “Bu nedenle Türk Toraks Derneği Çevre Sorunları ve Akciğer Sağlığı Çalışma Grubu olarak gezegenin sağlığı için, tek sağlık anlayışını ve tüm canlılarla ortak yaşamı savunuyoruz. Ekosistemin bir bütün olduğunu, sadece insanlardan oluşmadığını, hayvanların ve doğanın bu bütünün ve sağlıklı olmanın bir parçası olduğunu hatırlatarak, sokak hayvanlarının ölüm fermanı olan ve TBMM’de kabul edilen kanun teklifinin, tek sağlık bakış açısıyla yeniden gözden geçirilmesini talep ediyoruz.” şeklinde sözlerini tamamladı. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
