Teknoloji Bağımlılığı Türkiye’de Artış Gösteriyor
Son yıllarda, Türkiye’de teknoloji bağımlılığı alarm verici bir hızla artıyor. Özellikle 3-6 yaş aralığındaki çocukların bu bağımlılıktan etkilenmeye başladığı görülüyor. Acıbadem Beylikdüzü Cerrahi Tıp Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Leyla Yolar, çocukların sürekli ellerinde bulundurdukları cep telefonları, tabletler ve bilgisayarların ciddi tehditler oluşturduğunu belirtiyor. Uzman, ebeveynlerin çocuklarının teknoloji ile olan ilişkisini gözden geçirmesi gerektiğini vurguluyor.
Bağımlılığı Önlemek İçin Üç Temel Kural
Dr. Leyla Yolar, çocuklarda teknoloji bağımlılığını önlemek amacıyla ebeveynlerin dikkat etmesi gereken üç önemli kuralı sıralıyor:
- Ekran Süresini Sınırlayın: Çocuğunuzun yaşına uygun olarak ekran süresini kısıtlamak, atılması gereken ilk adımdır. Bu süreleri uyku, ders çalışma ve sosyal etkinlikler için yeterli zaman bırakacak şekilde düzenlemelisiniz. Çocuğunuz 18 aylıktan küçükse ekran kullanımını tamamen yasaklamalısınız. 18-24 ay arasında, sizin gözetiminizde 20 dakika, 2-5 yaş arasında ise maksimum bir saat ile sınırlı olmalıdır. Daha büyük çocuklar için de zaman sınırı koymak önemlidir.
- Alternatif Aktiviteler Sunun: Çocuğunuzun teknoloji dışındaki etkinliklere yönlendirilmesi önemlidir. Spor yapma, dışarıda oyun oynama, resim yapma veya müzikle ilgilenme gibi aktiviteler için onu teşvik edin.
- Bilinçlendirin: Çocuğunuzu sanal dünyanın tehlikeleri, zorbalıklar ve uzun süreli ekran kullanımının yaratabileceği sağlık problemleri hakkında bilgilendirmeniz gerekmektedir.
Göz Sağlığı Üzerindeki Etkileri
Uzun süreli ekran kullanımı, göz kaslarının aşırı yorulmasına yol açarak çeşitli göz hastalıklarına neden olabilir. Ekrana odaklanmak, göz kaslarının sürekli çalışmasına sebep olur ve bu da göz yorgunluğuna yol açar. Gözlerde ağrı, yanma, bulanık görme gibi belirtiler gözlemlenebilir. Bu durum, ilerleyen zamanlarda miyopi gibi kalıcı göz sorunlarına yol açabilir.
Göz Sağlığını Koruma Yöntemleri
- Bilgisayar ekranının göz hizasının biraz altında ve yaklaşık 60 cm uzakta olmasına dikkat edin.
- İyi bir aydınlatma sağlayın; aşırı parlak ışık veya karanlık ortamlardan kaçının.
- Ekran filtreleri kullanarak gözlerinizi koruyun.
- En az yılda bir kez düzenli göz muayenesi yaptırmayı ihmal etmeyin.
Postür Bozuklukları ve Etkileri
Dijital teknolojinin erken yaşlarda kontrolsüz kullanımı, postür bozukluklarına yol açabilir. Dr. Leyla Yolar, çocukların büyüme dönemlerinde omurgadaki değişimlerin en fazla okul çağında meydana geldiğini belirtmektedir. Uzun süreli hatalı oturuş, kaslarda gereksiz gerilmelere, omuz, sırt ve boyun kaslarında spazmlara yol açabilir. Bu durum, ilerleyen dönemlerde omurgada kamburluk gibi sorunlara neden olabilir.
Postür Bozukluğunu Önleme Yöntemleri
- Ergonomik masa ve çalışma koltuğu kullanın.
- Kambur duruşunu önlemek için ortopedi hekimine danışarak bel ve sırt korseleri edinebilirsiniz.
- Her 30 dakikada bir molalar vererek kasların dinlenmesini sağlayın.
Ruhsal Sorunlar ve Etkileri
Teknoloji bağımlılığı, çocukların ruhsal sağlığını da olumsuz etkileyebilir. Özellikle sanal oyun bağımlılığı olan çocuklarda depresyon, anksiyete, sosyal gelişim geriliği gibi sorunlar sıkça gözlemlenmektedir. Dr. Leyla Yolar, 3-6 yaş aralığındaki çocukların ekranda 15-20 dakika kalmasının yeterli olduğunu, bu sürenin aşılmasının dikkat eksikliğine yol açabileceğini vurgulamaktadır.
Ruhsal Sağlığı Koruma Yöntemleri
- Teknolojik araç kullanımında yaşa uygun limitler koyun ve bunlara uyulmasını sağlayın.
- Çocuğunuzu sosyal medyadan uzak tutacak alternatif aktiviteler planlayın.
- Düzenli fiziksel aktiviteler, çocuğunuzun stresini azaltacak ve ruhsal gelişimini olumlu yönde etkileyecektir.
Obezite Riski
Teknoloji bağımlılığı, çocuklarda obezite riskini de artırmaktadır. Ekran başında geçirilen süre, fiziksel aktivitenin azalmasına neden olurken, sağlıksız besin tüketimini teşvik eden reklamlara maruz kalma da önemli bir faktördür. Bu nedenle, ebeveynlerin bu durumu göz önünde bulundurarak önlemler almaları şarttır.
Obeziteyi Önleme Yöntemleri
- Günde en az bir saat egzersiz yapmasını teşvik edin.
- Günlük aktiviteler ve yeme alışkanlıkları ile ilgili sabit rutinler oluşturun.
- Yatak odasında tablet, cep telefonu ve televizyon bulundurmayın.
